Gün Olur Asra Bedel – Cengiz Aytmatov

Kitap Önerisi Gün Olur Asra Bedel Cengiz Aytmatov

Cengiz Aytmatov’un bütün kitapları gibi Gün Olur Asra Bedel’de okuyucuyu çok çabuk kendine bağlıyor. Aytmatov’un kullandığı akıcı dil, sayfa sayısını önemsiz kılıyor ve seri bir şekilde kitabın sonuna ulaşmanızı sağlıyor.

Not: Çok uzun bir yazı olmayacak, kitapla ilgili spoiler vermeyeceğim. Eğer bu romanı derinlemesine ele alacak olursak çok uzun bir yazı olacağı için basitçe ve kısaca üzerinden geçeceğim. Bu kısım, şu kısım niye yok? Şurada şu anlam neden yok? Tarzı tepkileri vermeden önce, bunların benim de aklımdan geçtiğini ancak yazıyı kısa tutmak ve kitabı yeni okuyanların zevkini kaçırmamak için bu noktalara değinmediğimi biliniz.

Gün Olur Asra Bedel Kitap Özeti

İncelemeden önce kısa bir özet geçelim. Kitap bir tilkinin yemek bulma çabasıyla başlıyor. Böylece yaşamın ne kadar zor olduğunu tilki üzerinden en başta gösteriyor yazar. Yedigey, ölen arkadaşının cenazesini küçük bir konvoy eşliğinde Ana Beyit’e götürmek istiyor. Bu onun için hem vefa borcu hem de görevi. Ana Beyit’e ise Sovyetler tarafından bir uzay üssü kurulmuş durumda. Romanın iç kısımlarına birazdan değineceğim için burayı kısa tutuyorum, Yedigey arkadaşını bu uzay üssü kurulan yere gömmek ister ancak Rus askerleri bunun olmayacağını söyler.

Bu sırada bir Kırgız asker gelir ve Yedigey umutlanarak, sorunu çözeceğini düşünür. Durumu ona Kırgızca anlatır ancak aldığı cevap, “Rusça konuş!” olur. Yedigey, bunun nedenini sorar, iki Kırgız ne diye Rusça konuşacaktı? Asker, görevdeyken Rusça konuşması gerektiğini söyler. Sonuç olarak cenaze işlemi burada olmaz ve Yedigey arkadaşını başka bir yerde, Kırgız gelenekleri olmadan gömmek zorunda kalır ve bundan çok rahatsızlık duyar. Şimdi Kitap Önerisi olarak niye bu kitap? bununla ilgili kısma geçelim.

Başka bir kitap özeti: Börü Kitap İncelemesi – Çağlayan Yılmaz

Gün Olur Asra Bedel’in Bazı Özel Yanları

Cengiz Aytmatov, bu kitabında Sovyet dönemindeki kültürel sorunlara bir eleştiri yaparken, kendi milletine de özeleştiri fırsatı veriyor. Geleneklere ne kadar sahip çıkıyoruz?

Geçmişin ve geleceğin bir arada olduğu bu Cengiz Aytmatov romanında  benzersiz duygular yaşayacaksınız. Bu romanda Kırgız geleneklerini, Kırgızların yaşamlarını, içinde bulundukları coğrafyanın iyi ve kötü yönlerini bire bir göreceksiniz. Yazar bazı kesimler tarafından gereksiz uzun tasvirleriyle suçlansa da bana göre her şey olması gerektiği gibi. Cengiz Aytmatov, bazen uzun tasvirler yapsa da kullandığı sade ve akıcı dil ile bunu hissettirmiyor. Destanlarla iç içe olması da apayrı bir güzel.

Sovyet eleştirisini açıkça yapar, insanların o dönemde yaşadığı sıkıntıları net bir şekilde ifade eder. Dönemin stresini ve bunalımını da çok iyi anlatır. İnsanların hayatta kalmak için yaptıkları, belki de kimsenin yaşamak istemeyeceği çorak verimsiz arazideki yaşam mücadelesini, atılan iftiraları ve herkesin birbirinden şüphelenmesini gözler önüne serer yazar.

Zorluklara göğüs geren bir eş, Türk kadınının güçlü ve asil duruşunu simgeliyor. Bütün zorluklara rağmen bu coğrafya, Türk kadının mücadeleci yapısını yıkamıyor. Efsanelere yer veriliyor demiştik.

Cengiz Aytmatov

Sarı Özek’i işgal eden Juan-Juanlar’ın istilası sırasında olanların anlatıldığı bir bölüm vardır. Bu bölüm aslında hem geçmişi hem günümüzü etkileyen bir bölümdür. Juan-Juanlar esir aldıklarına her istediğini yaptırırken, güçlü ve kaçma ihtimali olan gençlere de farklı bir işkence yöntemi uygulanmaktadır. Bu işkence yöntemi oldukça korkunçtur ve kitapta tasvir edilmekte. Bu işkence sonucunda Mankurt köleler yetiştirilir, geçmişini ve kim olduğunu hatırlamayan bu köleler artık efendilerini sorgulamazlar ve onlar için yaşar vaziyete gelirler.

Yazar, bir ana ve mankurt olan oğluna yer vererek bu olayın derinliğine girmiştir. Yani Nayman Ana hikayesi anlatılıyor. Birden fazla efsane anlatılan romanın sürprizleri kaçmasın diye fazla detay vermiyorum. Geçtiği dönemi yansıtırken geriye dönük anlatımlarla Türk geleneklerini ve kültürünü çok güzel anlatıyor.

Kısacası bu romanda bulamayacağınız bir şey yok. Aşk, insanın iradesiyle olan savaşı, gelecekle geçmişin bağlantısı, bilim kurguya yer verilmesi, geleneklerin önemi gibi. Her şeyin bir arada olduğu ve bana göre herkesin okuması gereken bu romanı şiddetle tavsiye ediyorum.

Instagram üzerinden bizi takip ederek, kitap önerilerine, film önerilerine ve güncel haberlere ulaşabilirsiniz.

Daha önceden yaptığımız başka bir kitap önerisi için: Fareler ve İnsanlar